Türklerin neden herseyi “evrensellestirmeye” calistiklarini anlamiyorum. Evrensellik “Ben böyle düsünüyorum, o halde herkes ayni düsünmelidir.” yanilgisidir. Böyle birseyin oldugunu zannetmiyorum, hem baskasina nasil düsünecegini veya hangi degerlerini benimseyecegini diretmek bence yanlis.
Senin söyledigin gibi estetik ile deger yargilar birbirine cok yakindir. Deger yargiyi edinirken estetigin önem tasidigi kanisindayim. Iki-üc cisim arasindan birseyi secmek icin estetige basvurulur. “Güzel” olani degerlidir, en azindan öyle zannederiz. Bazi bilim insanlarina cok aradigi bir problemin cözümü aniden gelebilir. Bu cözümlerin dogru mu yanlis mi oldugunu hisseder ama katiyetten bilemez. Bu hisler de zaten estetikseldir. Cözümün kendi icinde bir tutarliligi, bir güzelligi varsa hissimizin ne kadar dogru oldugunu zannederiz.

Resimlerdeki güzellik ögrenilmis güzelliktir, cünkü o güzelligi kendisini resim konusunda egitmis kisiler algiyacaktir. Egitimsizler o güzelligi fark edemezler. Kitaplardaki güzelligi de cok kitap okuyan kavrayabilir….

Bu sadece Türklere özgü bir konu değil. Yani sanat eserleri veya bir çok konuda estetik anlayışı evrensel olup olmama yarışına girer. Atıyorum Leonardo Da Vinci nin eserleri evrensel estetiğe sahiptir. Veya yunan yapıtları. Bunların evrensel estetikte olmalarının sebebi kullandıkları altın oran ölçüleri kullanmalıdır.

Bugün geçerli olan estetik anlayışı eski Yunan estetik anlayışının devamıdır. İnsanoğlunu binlerce yıl etkileyen estetik kavramlar oluşmasının en büyük nedeni onlardır. Bir Milo Venüs’ü, bir Afrodit heykeli, Hermes, Apollon heykelleri insanlarda ilk estetik duyuların uyanmasına neden olmuştur.
 
Güzel kadın Milo Venüsü’ne benzemeli, güzel erkek te Apollon’a. Başka kültürlerin hiçbiri insan oğlundaki estetik duyularını bu kadar kökten etkılememiştir. Ne piramitlerdeki resimler, ne İran, Hint ve Çin minyatürleri ve heykelleri insanoğlunun belleğinde, gelecek nesillere taşıyacağı estetik duyusuna ait izler bırakmamıştır.
 
Zaman zaman bu estetik anlayışına karşı çıkanlar da olmuştur. Örneğin Boccaccio, bundan yüzyıllar öncesi şöyle söylemiş: İnsanların her zaman güzel şeylere gereksinimi yoktur. Bazan aşağılık şeyler de yapmak isterler, ahlaksız hikayeler anlatmak, küfretmek, argo kullanmak gibi. Ve Boccacio bildiğiniz gibi, o güne dek tabu sayılan cinsel öykülerini bu tez üzerine oturtmuş ve Decameron Geceleri adlı ünlü kitabında derlemiştir.
 
Özellikle son yüzyilda epey alternatif estetik anlayışları sunuldu. Geçen yüzyılın başlarında Fransa’da bir dizi heykeltraş, daha toplu kadınları model olarak kullandı. Kolombiya’lı sanatçı Botero, alabildiğine şişman insanların resimlerini ve heykellerini yaptı.
 
Bunların etkileri görülmeye başlandı. Artık güzel kadın deyince ince belli olması beklenmiyor. Hatta itici bile sayılıyor. Bir dereceye kadar kalınca belli kadın güzel sayılıyor. Yine de klasik güzellik anlayışı geçerliliğini korumakta. Erkekler eş seçerken bu klasik güzel kadın imajını arar. Kızlar da aynı şekilde…
 
Yeni bir ekol yaratma iddiasında olan Hint sinemasının dilberleri, Hint kadınının güzelliğini sergilemek yerine, hep bu klasik güzel görüntüsünü taklit ederler. Gözlerine de ya mavi, ya da yeşil lens takarlar. Dış görünümleri ise Hintliden cok Avrupalıdır.
 
Benzeri durum Afrika ülkeleri ve öteki Zenciler için de geçerlidir. Afrika’lı kadın beyaz olmanın yollarını arıyor. Bir Michael Jackson’ın beyaz olmak için harcadığı olağan üstü çabayı küçümsemeyin. Bir siyah için bir tutkudur beyaz olmak.
 
Estetik deyince de insan neslinin estetik cinsi akla gelir; Kadın. Bir ulusun, bir ırkın gelişmişliğini kadınlarına bakarak ölçebilirsiniz. Güzellik zekayı da beraberinde taşır. Güzeli güzel yapan onun beynidir. Ne yaparsanız yapın, beyin özürlü bir insanı güzelleştiremezsiniz. Oysa zeki insanlar çirkin bile olsalar, bir kaç nesil sonra güzelleşirler. Bakmayın siz aptal sarışın fıkralarına. Onlar yalnızca fıkra tiplemesi, gerçek değil.