Ayak Şeysi

ADI HER NEYSE İŞTE…

Falanca kullandı. Filanca kullandı. Herkes kullandı. Eminim ki siz de kullanmışsınızdır. Sadece bir sefer de değil. Evet, ben bile kullandığımı itiraf etmeliyim.

Burada bahsettiğimiz şey, Kuzey Amerika’da en yaygın kabul görmüş ölçü aracı.

Muhtemelen bir cetvelden bahsettiğimi düşünüyorsunuz ama hayır. Hepimiz cetvel kullandık tabii ama standart bir cetvel tasarımından söz edemeyiz. Hepsi düz bile değildir.

Bahsettiğim evrensel araç, ayakkabı satıcılarının ölçünüzü tespit etmek için ayağınızı içine soktuğu şu zamazingo.
Neden bahsettiğimi biliyorsunuz. Üzerinde işaretler olan ve ayağınızı içine soktuğunuz o çok soğuk metal şey.
Bütünüyle metal tasarımı sayesinde oldukça ağır bir alet bu. (Eminim bunu kardeşlerinin kafalarını yarmak için kullanan afacanlar vardır.) Bir düşünün, bu zımbırtı herhalde Amerika’da ucuz plastik taklidi yapılmamış tek şey.

Peki adının ne olduğu hakkında en ufak bir fikriniz var mı? Ayakkabı sektörünün dışındaki çok az insan bunu bilir. Halbuki aletin üstünde gayet dikkat çekici bir şekilde yazmaktadır. Tabii kullandığınız sırada ayağınız ismi kapatıyor.

Bu aletin adı (davullar lütfen!):

Brannock Aleti.

Brannock Aleti’nin patenti 1927 yılında Syracuse Üniversitesi öğrencilerinden Charles F. Brannock tarafından alınmış. (Neden bu ismi seçmiş acaba?) O zamanlar, Brannock’un babası Otis, aşağı Syracuse bölgesindeki Park-Brannock ayakkabı mağazasının ortağıymış. Genç Brannock ortada büyük bir sorun olduğunu fark etmiş. Bir müşterinin ayağına hangi ayakkabının uyacağını anlamak için satıcının iki seçeneği varmış: Ölçü için kullandıkları işlenmemiş bir tahta sopaya başvurmak ya da uyan bir tane bulana kadar bütün ayakkabıları denemek. Daha iyi bir yol bulunabileceğini düşünen Brannock, sorunu çözmek için geceler boyu uykusuz kalmış. Çocukluğundan kalma maketleri kullanarak bir prototip hazırlamış ve gerisi de bir ayakkabıcılık efsanesi.

Merak ediyorsanız söyleyeyim, ölçü sistemi doğrusal. Örneğin, erkek için l ölçü, 72/3 inç, yaklaşık 19.5 santimetre. Her 1/3 inch’te (0.8 santimetre) ölçü artar.

Genişlik için de aynı prensip geçerlidir. Her 3/16 inch’te (0.47 santimetre) bir ölçü değişir. Amerikan sisteminde dokuz genişlik ölçüsü vardır, aslında genişlik ayak uzunluğuna göre değişir: AAA, AA, A, B, C, D, E, EE ve EEE.

Branncok Aleti bugün ayakkabı endüstrisi için bir standart oluşturmaktadır.
Düşünecek olursanız, Brannock Aleti’nin bir özelliği daha var; gelişigüzel yere atsanız da kötü gözükmeyecek az sayıda şeyden biri. Bir ayakkabı, bir parça kağıt veya herhangi bir şeyi yere atsanız pislik olarak kabul edilir. Ama Brannock Aleti değil. O yerde durmak için yaratılmıştır adeta.

Bu şeyi öldüremezsiniz de. Yok edilmesi mümkün değildir; gerçi sıkı bir patlamanın yeterli olacağı kanısındayım. Kullanıldıkça üzerindeki numaraların silindiğini fark ettim ama otuz kırk yıldır aynı aleti kullanan dükkanlar var. Keşke arabam da o kadar dayansaydı.

Ayak ölçme aletinin büyük başarısına rağmen, Charles Brannock 1981 yılına kadar ayakkabı mağazasını işletmeye devam etti. Ta ki bina, Hotel Syracuse’ün genişletilmesi amacıyla satılana dek. Charles Brannock 1993 yılında, seksen dokuz yaşındayken hayata gözlerini yumdu.

O dönemde şirketi Sal Leonardi satın aldı. (Onu tanıyanınız var mı?) Küçük bir fabrikası olan Leonardi, yeni bir sektöre el atmayı bekliyordu. Yaklaşık bir milyon adet satılmış olan Brannock Aleti çok az değişime uğradı. Ancak şirket sipariş üzerine modeller hazırlamaya başladı ve şimdilerde dijital bir model üretmeyi bile düşünüyorlar.

Bu durumda, bir daha alışveriş merkezine gittiğinizde arkadaşlarınızı etkilemek isterseniz, onları bir ayakkabı mağazasına sokun. Yerde duran metal ölçüm aletini işaret edin ve herkese ne kadar kültürlü olduğunuzu kanıtlayın. Buna Brannock Aleti denir…

Dipnot: EEE grubunun bir üyesi olarak çok kalın ayaklarım olduğu muhakkak. Yakın gelecekte ayak modelliği yapmam pek olası gözükmüyor. Arkadaşım Brett’in ayakları ise muhteşemdir. Yıllar önce, güneşlenirken, yabancı biri gelip ona ne kadar güzel ayakları olduğunu söylemişti. Adam, Brett’in ayaklarının yüzlerce fotoğrafını çekti. Evet, bu dünyada gerçekten de çok tuhaf insanlar var!